Op deze pagina een overzicht van wat ik ondertussen geleerd heb over Nonnetjes. Met name over het broedgedrag. Naar beneden lezend vind je eerst de gebeurtenissen uit 2013 en daar onder uit 2012.
Dit is allemaal wel ergens in het Nieuws voorbijgekomen maar omdat de posts daar snel voorbij gaan en het wat lastig zoeken is naar specifieke items lijkt het me nuttig om de belangrijkste dingen hier op een rij te zetten. Ik heb momenteel alleen Nonnetjes dus ik kan hun gedrag observeren zonder dat dat beinvloed wordt door andere eendensoorten. Het mannetje is helaas geleewiekt waardoor hij niet zo mobiel is als het vrouwtje. Het is mogelijk dat dat invloed heeft op zijn algemene natuurlijke gedrag maar dat weet ik niet zeker.
Nonnetjes zijn heel actieve en vinnige eenden. Ze lijken wat op futen, vind ik, maar ze zijn er niet aan verwant. Het zijn de kleinste Zaagbekken.
Ze duiken veel en lang en hebben dus graag een diepe vijver. Maar ze vliegen ook veel. Meer dan andere eenden. Het is dus aan te raden om hogere zitplaatsen te creëren als ze kunnen vliegen.
Ze eten eiwitrijk zoals alle Duikeenden. Dat wil zeggen dat ze makkelijk met 35% eiwit in het eten om kunnen gaan. Van te eiwitarm voer worden ze dik omdat ze er teveel van eten om toch aan voldoende eiwit te komen.
Zwemeenden (zoals Wilde eenden e.d.) hebben een eiwitarmer dieet nodig. Zij worden weer te dik van teveel eiwit en zwemeend kuikens groeien er veel te hard van waar ze allerlei vervelende en soms permanente aandoeningen van kunnen krijgen.
Mijn Nonnetjes krijgen Zeeëendenkorrel van Kaspar Fauna Foods als hoofdvoedsel maar ook meelwormen, witlof, andijvie en opfokkorrels voor watervogels voor de afwisseling (dat laatste met mate).
Het baltsgedrag begint in de winter. Het mannetje heeft dan zijn witte, met zwarte strepen en visgraat motiefje aan de flanken opgeleukte, 'prachtkleed' en probeert indruk te maken op het vrouwtje. Hij knort (klinkt bijna net als varkens of kikkers) ook veel tegen haar terwijl Nonnetjes de rest van het jaar weinig geluid maken.
Ze zwemmen om elkaar heen en maken sierlijke kopbewegingen naar elkaar toe. Zij bepaalt of en wanneer er gepaard wordt door plat op het water te gaan liggen en zich zo aan te bieden (natuurlijk "planking").
Het mannetje klimt er op en houdt haar vast aan de nekveren. Als ze klaar zijn volgt vaak een wilde achtervolging waarbij het mannetje maakt dat hij weg komt.
Mijn Nonnetjes begonnen met dat paargedrag toen ze net een jaar oud waren en dat is voor deze eenden vrij vroeg. De eerste leg is dan ook niets geworden (eieren waren niet bevrucht).
Om Nonnetjes aan het broeden te krijgen hebben ze een geschikte nestplaats nodig. Het zijn holenbroeders. Ze broeden vaak in holle bomen en de broedkast moet dat dus zoveel mogelijk kunnen imiteren. Het moet dus droog zijn en liefst geisoleerd zodat de temperaturen niet teveel schommelen, met een kleine ingang van zo'n 10cm doorsnee en een voldoende ruime nestplaats. Ik heb als broedhok zo'n vuurkorf voor op het terras. Dat is keramiek en het is geglazuurd zodat het meteen waterdicht is. Het ding staat op zijn kant op de ingegraven standaard met de vuuropening naar boven. Dat is afgesloten met een aardewerk schotel. De schoorsteen dient dus als ingang.
Je kunt zo'n broedkorf hoog ophangen maar er moet dan wel een landingsbaan beschikbaar zijn waar moeder even kan kan zitten voordat ze naar binnen gaat. Dat doet ze namelijk pas als ze even heeft kunnen controleren of er geen vijanden meekijken.
De eventuele kuikens springen gewoon uit de broedkorf als het zover is dus moet de plek onder de broedkorf daar ook veilig genoeg voor zijn. Er mogen bijvoorbeeld geen gesnoeide struiken onder de uitgang staan omdat ze anders gewond kunnen raken aan de takken. Ik heb eén broed(vuur)korf gewoon op de grond staan (op de standaard die ik ver heb ingegraven voor de stabiliteit) zodat de opening een paar centimeter boven de grond hangt, maar heb wel plastic onder het broedgedeelte zodat er geen water vanuit de bodem in kan trekken als het flink regent. Een tweede heb ik op een hogere plek gezet (zie de redenen hieronder bij 2013)
De broedtijd nadert als het vrouwtje begint te zoeken naar een geschikte nestplaats. Ze is dan vaker op de kant en inspecteert de hele ren. Ik had het eerste jaar een zelfgetimmerde houten kast klaar gezet op het dak van het schuurtje maar hoewel ze die kast wel vaak heeft geinspecteerd beviel het blijkbaar toch niet en ze begon steeds fanatieker rond te neuzen. Dat was voor mij een signaal dat ik iets anders moest verzinnen en ik vond gelukkig deze vuurkorven bij de boerenbond, heb die toen gevuld met een laag zaagsel en daar bovenop hooi en er eéntje neergezet onder het afdak. Die korf heeft ze toen, de zelfde dag dat ik hem geplaatst had, meteen gekraakt.
Als ik eraan terugdenk ging dat nestgedrag het eerste jaar (2011) ietsje losser en minder georganiseerd dan in 2012. Het was dus nog alleen oefenen in 2011.
Hieronder beschrijf ik het broedgedrag per jaar. Beginnend met het meest recente broedseizoen.
2013
In 2013 waren veel gedragingen van de Nonnetjes vergelijkbaar met die in 2012 (zie onder) met enkele belangrijke verschillen. Die zal ik zoveel mogelijk proberen te omschrijven;
Nog vóórdat de broedtijd echt aanbrak veranderde het gedrag van Nena al behoorlijk. Ze was in 2012 al agressief tegen het mannetje maar pas toen ze echt aan het broeden sloeg. Nu begon ze er eerder mee. En het mannetje was ook stukken agressiever en bezitteriger en liep haar overal achterna als hij niet op zijn donder kreeg. Hij volgde haar ook de broedkorf van vorig jaar in. Dat deed hij in 2012 nooit. Hij hield altijd respectvol afstand. Nena was helemaal niet blij met dit andere gedrag en ik merkte dat ze ging zoeken naar een andere broedgelegenheid. Logisch eigenlijk. Ze wilde ergens leggen waar Bob er niet bij kon. Ik hoopte dat Bob zijn gedrag aan zou passen maar dat deed hij niet en ik merkte aan Nena dat ze steeds rustelozer werd. Daarom heb ik een tweede vuurkorf in de ren geplaatst maar dan zo hoog dat Bob er niet bij kon. (Hij kan niet vliegen en Nena wel. Dat scheelt) De korf staat op een omgekeerde schoolkruk en het huis is tussen de poten van de kruk geklemd. De schoorsteen ligt op een verhoging die Nena als landingsbaan kan gebruiken.
Dat was een goeie zet want een kwartier nadat ik dat ding geplaatst had zat Nena er al in en Bob er verbaasd onder.
Op het moment dat de broed echt begint verandert Bob opnieuw en wordt nog agressiever als Nena even naar buiten komt om te eten en te poepen. Hij duikt er bovenop en is niet zachtzinnig. Ik heb hem meteen uit de vijver gevist en even op het terras gezet maar hem vervolgens, toen Nena weer verder ging met broeden, in het aparte gedeelte van de ren apart gezet waar een plastic zandbak al klaar stond als noodvijver. Niet ideaal maar ja. Het moet. Als een eend nog maar kort op de eieren zit hoeft er niet veel te gebeuren om het nest te verstoren. Hoe langer de broed duurt hoe moeilijker de eend van haar doel af te brengen is. Maar de eerste dagen zijn heel belangrijk. Een bezitterig mannetje kan dan roet in het eten gooien.
Dit betekent dus dat Bob zo'n tweeëneenhalve maand apart moet zitten. Niet fijn.
Met Bob uit de weg blijkt Nena veel meer ontspannen te blijven tijdens de pauzes. Ze "kraakt" (hard kwaakgeluid) alleen even als ze buiten komt, poedelt wat, poept veel en eet wat. Veel minder hectisch allemaal dan in 2012. Dat is veel fijner. Het duurt zo'n 3 dagen voordat Bob gewend is aan zijn ballingschap en niet meer steeds voor het gaas heen en weer rent.
Verder verloopt de broed uitstekend. Ik heb een tuinslang door de ren gelegd zodat ik Bob's vijvertje kan verschonen zonder steeds naar zijn plekje te moeten lopen want dan moet ik door de ren. Om de drie dagen of zo moet ik er wel naar toe om de algen weg te schrobben maar verder volstaat het bijvullen met vers water.
Aan het einde van de broed wil ik de vijver nog eens grondig schoonmaken zodat de kuikens in een kraakheldere vijver duiken maar het weer laat het niet toe. Na 28 dagen in de broed lukt het gelukkig eindelijk wel omdat ik om 6:00 uur opgestaan ben maar wel op het nippertje want een kwartier nadat de vijver weer vol is komt het eerste kuiken al naar buiten. Er volgen er nog 3.
Daar blijft het bij. Lijkt het. Tijdens het schoonmaken van de vijver vond ik er trouwens een ei in waar het pootje van een kuiken al uitstak.
Blijkbaar is het ei op de verkeerde plaats aangebroken en kon het kuiken er niet meer uitkomen. Ik heb het opengemaakt om te zien of er iets met het kuiken aan de hand is maar verder lijkt hij helemaal in orde. Nena maakt er gewoon korte metten mee en gooit het in het water, net als ze vorig jaar deed. Jammer.
Haar vier overlevende kuikens hebben nog even moeite om op de juiste plek te komen en eéntje raakt even vast in gaas dat ik heb aangebracht om de ren muisproof te maken. Ik moet even bijspringen om hem te bevrijden. Stomme kuikens. Ze doen nooit wat je verwacht. Ik heb dat gaas maar weer snel weggehaald. Goed idee maar slechte uitvoering.
Na een paar uur blijft het rustig rond de broedkorf en Nena en haar kwartet kuikens zitten rustig op de vijver bij te komen.
Ik besluit toch even te kijken hoe die broedkorf er nu bij ligt. Tot mijn grote schrik liggen er nog twee kuikens in grote moeilijkheden in. Eéntje zit vast in het ei en de ander is er wel uitgekomen maar maakt het niet lang meer.
Ik heb de twee achterblijvers meegenomen, het kuiken dat vastzat uit het ei gepeld (HEEL voorzichtig werkje) en beide kneusjes onder de lamp gelegd.
Ik heb heel weinig hoop dat het goed komt met die twee. De ene is op sterven na dood (rechts) want die was ijskoud en de ander beweegt wel meer (de eierschaal heeft de warmte voor hem vastgehouden) maar is nog te zwak om het koppie op te tillen. En dat blijft ook de hele verdere dag zo.
Ondertussen houd ik de buitenkuikens in de gaten om te zien of ze niet in de problemen raken. Daar gaat het goed mee. Grappig die kleine bolletjes op het water. Binnen is het minder grappig want ik zit eigenlijk gewoon te wachten tot er eéntje dood gaat. Ze drogen niet lekker op zoals de gezonde kuikens buiten. Ze zien er nat uit en voelen plakkerig en vet aan. Dat is niet goed. Ik hoef me geen zorgen te maken over voeding want ze teren de eerste 24 uur nog op het eigeel.
Het weer is stukken minder dan vorig jaar maar gelukkig warmt Nena de kuikens ook veel vaker op.
De binnenkuikens blijken toch weer op te krabbelen. Langzaamaan komt er meer leven in en ze overleven zelfs de eerste nacht. Ik probeer ze de volgende dag aan te zetten om te eten maar dat is teveel gevraagd. Ze hebben er de kracht niet voor. Ik besluit om ze dwangvoeding te gaan geven. Misschien moet je dat niet doen omdat het zwakkelingen zijn maar misschien zijn ze ook gewoon in de problemen gekomen door slechte timing. Dan zijn ze eigenlijk gewoon gezond maar alleen verzwakt door afkoeling. Daar gok ik op omdat ze wel normaal bewegen.
Ik vermaal hoge eiwitkorrels tot poeder, maak er een papje van met wat water en spuit de kuikens allebei een halfvol spuitje van 3ml diep in het keeltje. Dat blijkt 4 dagen ongeveer 6 tot 8 keer per dag te moeten (langzaam de hoeveelheid opvoerend tot 3ml per keer) en de kuikentjes reageren er goed op. Ze worden veel actiever en luidruchtiger en gaan er ook eindelijk uitzien als de buitenkuikens. Ik zet een cctv camera op het hok met de lamp om te kunnen zien of en wanneer ze misschien zelf beginnen te eten van de gebroken korrel die natuurlijk ook in het hok staat en na 4 dagen doen ze dat. Als ik zeker weet dat ze allebei eten stop ik met de pap voeding.
Dwangvoeding voor kuikens; Handig is om ze stevig (doch voorzichtig) in een handdoekpunt te wikkelen zodat ze niet kunnen wriemelen en zodat je beide handen vrij hebt. Dan pak je met links de basis van de snavel, zacht drukken tot de snavel opengaat en dan met de nagel van een rechtervinger het bekje verder openmaken (of andersom als je links bent natuurlijk) en het kopje wat omhoog trekken zodat de snavel omhoog wijst. Vervolgens de tuit van het spuitje, die je dan al in de rechterhand hebt, zo diep mogelijk in het keeltje en voorzichtig en in etappes leegdrukken. Geef ze een paar keer kans om te slikken.
Tot mijn verbazing gaan de binnenkuikens hun achterstand op de buitenkuikens inhalen. Ze doen het zelfs goed. Het kuiken dat op sterven na dood was is kleiner en rustiger dan de andere maar groeit goed en is actief. Niets wijst er op dat ze een ziekte of aandoening hebben waardoor het bijna fout afliep.
Ook buiten doen de bollekes het uitstekend. Geen problemen.
en na een dikke week gaan de binnenkuikens buiten de lichtkring van de rode lamp zitten om aan te geven dat die niet meer nodig is. Tijd om ze vaker met water in aanraking te brengen want ze moeten dat natuurlijk ook leren.
De eerste keren zijn ze zo lek als een mandje en duren de zwempartijen maar een paar minuten maar dat wordt rap beter en langer.
Verder verloopt de kuikenfase heel goed. Het is veel werk met zo'n duo binnen (schoonmaken, zwemmen en voeren) maar het is wel mooi om te zien als het nut heeft en het langzamerhand sterke en snelle vogels worden net als hun familie buiten.
De badjes worden net als de binnenkuikens snel groter en ze blijven er steeds langer op zitten en ze duiken ook net zo graag als de broertjes en zusjes buiten.
Al snel breken de eerste veren door (na zo'n tweeëneenhalve week al) en dan gaat het allemaal nog sneller. Als de binnenkuikens sterk genoeg geworden zijn, na een week of vijf, probeer ik nog of ze misschien ook al op de grote vijver bij de anderen kunnen maar dat blijkt niet zo te zijn. Niet omdat Moeder ze niet accepteert, wat ik eigenlijk verwacht had, maar omdat de kuikens (de grootste met name) moeder aanvalt en zij gedwongen wordt zichzelf te verdedigen. Daar zijn die kuikens nog niet sterk genoeg voor. Het kost ze veren en energie en moeder is veel venijniger dan die twee.
Op het moment dat de kuikens even groot zijn als de andere kuikens en vrijwel net zo groot als moeder probeer ik het nog een keer (na 7,5 weken). Ik besluit ook meteen Bob uit ballingschap te halen zodat er meer nieuwelingen op de vijver zijn. Hoewel er dan ook gevochten zal worden kan iedereen wel zijn mannetje staan en overleeft iedereen hopelijk een paar dagen ruzie.
De derde dag nadien is dit het beeld van de vijver in de vroege ochtend. De man zit op het trappetje en ik kan niet zeggen welke de binnenkuikens zijn maar er heerst in ieder geval weer vrede. Nena heeft haar slagpennen (vleugelveren) meteen laten vallen toen de nieuwen kwamen en gaf daarmee aan dat de broed wat haar betreft over was (net als vorig jaar).
Bob heeft zijn dominantie laten gelden maar bleek niet extreem agressief. Hij heeft de twee woerden van de kuikens (één van de binnenkuikens en één van de buitenkuikens lijken mij woerden. Ze zijn groter en agressiever dan de andere kuikens) wel op hun plaats gezet en de rest heeft hij laten begaan. Hij is weer de koning.
Alle kuikens hebben nu regelmatig samen een 'gekke 5 minuten' waarbij ze als razenden over de vijver schieten en bijna vliegen met gestrekte vleugels. Dat is de voorbereiding op het echte vliegen. De vleugels zijn zo goed als klaar.
De binnenkuikens gedragen zich zoals de buitenkuikens. Ze waren tam maar hebben dat meteen weer afgeleerd. Als ze mij zien komen duiken zij, net als de buitenkuikens, het water op alsof ik de vijand ben. Dat moet ook. Ik wil ze vrijlaten en dan is tam gedrag niet gewenst want erg gevaarlijk. Ze hebben nog een paar weken om te verwilderen en dan mogen ze met z'n allen de wijde wereld in. Het was weer een leerzame ervaring. Ik had zonder de binnenkuikens gekund maar ook daar heb ik weer veel van geleerd. Vooral hoe die sociale structuur van Nonnetjes in elkaar zit en waar je kunt ingrijpen of helpen en waar niet.
2012
Op het moment dat ze besluit een nest te gaan maken verdwijnt ze geregeld in de broedkorf en blijft daar dan langere tijd. Dat kan variëren van een half uur tot een uur. Ze legt op een gegeven moment eén ei per dag. En dat laat ze dan vervolgens gewoon liggen. Ze dekt zo'n ei niet af en legt de volgende eieren er vervolgens bij zonder wat met het nest te doen. Op het moment dat ze het serieus gaat nemen voegt ze dons toe aan het nest.
Tussentijds komt ze gewoon zwemmen en paart ook nog regelmatig.
Ik kwam er pas achter dat ze bezig was met een nest toen ze achter een echt grote kikker aanzat die zich in de vijver had gewaagd. (Kikker is gered!) Een andere nog grotere kikker hadden de beide nonnetjes al gedood. Die lag op de bodem.
Blijkbaar was dat teveel stress voor haar en ze had al eén ei uit de korf gehaald en in het water gedumpt. In de broedkorf lagen er nog twee. Maar het nest was nog niet bewerkt. Daarom heb ik die eieren weggegooid. Zodat ze niet nog dagen bezig zou zijn met het zelf verwijderen. Als het nest in haar ogen verstoord is geweest, geeft ze het vast op. Maar op deze manier kon ze met een schone lei beginnen.
Dat bleek een goede keuze geweest te zijn want een aantal dagen daarna trok ze zich opnieuw geregeld terug in de korf. En aan haar gedrag kon ik zien dat het deze keer goed was.
Na ongeveer een week was ze eigenlijk een paar dagen alleen buiten de korf te vinden maar werd ze wel opeens erg agressief tegen het mannetje. Die kreeg het zwaar te verduren. Ze dook erbovenop, greep zijn veren en sleurde hem onder en boven water heen en weer. De arme vogel werd plotseling bang voor het vrouwtje en probeerde zoveel mogelijk uit het zicht te blijven. Hij was daar niet erg goed in...
Dat was voor mij het teken dat ze zou gaan broeden. Ik weet niet precies hoe ik dat wist maar ik voelde aan dat het volgende hoofdstuk aanbrak. En dat was ook zo.
Op 1 Juni dacht ik dat ze aan het broeden was geslagen omdat ik haar de hele dag niet zag. Maar tegen de avond kwam ze weer naar buiten en daar bleef ze ook uren.
Dat zou ze naar mijn idee niet gedaan hebben als ze al echt aan het broeden was. Toen ze in 2011 broedde kwam ze alleen korte periodes naar buiten. Hoogstens een kwartier per keer.
Ze was waarschijnlijk gewoon het nest aan het bekleden geweest.
Maar op 2 Juni bleef ze echt de hele dag in de korf. Dát was het officiële begin van de broedtijd.
Ook deze broedtijd kwam ze dagelijks ongeveer een keer of vier naar buiten, om grote wolken te poepen, te eten en te wassen. Bovendien maakte ze elke keer van de gelegenheid gebruik om het mannetje te mishandelen. Die leerde ervan en verdween vlug in de struiken als hij haar nagels al in de uitgang van de broedkorf hoorde krassen. In die tijd is hij begonnen met de zomerrui waarbij hij zijn opvallende veren verruilt voor een pak dat er bijna precies zo uitziet als dat van het vrouwtje. Waarschijnlijk is die heftige agressie van het vrouwtje daar de aanleiding voor.
Exact na 30 dagen (1 Juli) hoorde ik geluiden uit de broedkorf die aangaven dat er iets op handen was want tot die tijd was het altijd doodstil rond de korf geweest als het vrouwtje op het nest zat.
2 Juli 's morgens vroeg wipte het eerste kuiken onder leiding van moeder naar buiten. Ze ging daarna nog een paar keer naar binnen om de andere kuikens naar buiten te halen en uiteindelijk bleken het er 5 te zijn.
Het mannetje heb ik die dag maar apart gezet want Nena was er nog steeds vreselijk agressief tegen en dat veroorzaakte woeste achtervolgingen waar ook de kuikens veel te onrustig door werden.
Ik heb daarvoor gewacht tot het vrouwtje hem naar het hoger gelegen deel van de ren had gejaagd. En dat heb ik toen achter hem dichtgemaakt. Om hem helemaal uit het zicht te halen heb ik een rand vuilniszakken aangebracht onder aan het gaas.
Zolang ze hem zag bleef ze er agressief tegen en dat was niet gewenst.
Dat is iets wat ik nergens ben tegengekomen; Het mannetje kan niet bij vrouw en kinders blijven omdat het vrouwtje dat niet accepteert. Ze jaagt hem net zo lang op tot hij dood of uit het zicht is. Omdat het nergens beschreven staat heb ik te lang gewacht met het aanleggen van een tweede improvisatievijvertje (kinderzandbak) voor het mannetje. Ik hoopte dat het na een paar weken weer goed zou zijn maar dat is niet zo. Ik heb hem een aantal keren onder mijn begeleiding op de grote vijver gelaten maar moeders, en als de kuikens groot zijn doen zij ook even fanatiek en meedogenloos mee, blijft in de aanval gaan. Dus moet het mannetje apart zitten tot de kuikens weg zijn. Het mannetje zou misschien kunnen winnen van eén kuiken maar met 4 kuikens tegen zich krijgt hij geen rust. De kuikens gedragen zich als een eskader jachtvliegtuigen en achtervolgen hem continu. Hij zal verdrinken of aan uitputting ten onder gaan.
Het leek er nog op dat de Nonnetjes kuikens niet opgewarmd hoefden te worden maar blijkbaar was het die eerste dag warm genoeg voor ze. Pas 's avonds gingen ze voor de eerste keer onder moeders vleugels.
Als je toch in de ren moet zijn (bijvoorbeeld om wat aan te passen, te verwijderen, te controleren of om het mannetje eruit te halen) is het zaak om dat perfect te timen. Als de kuikens net zijn opgewarmd is dat het uitgelezen moment.
Maar als je net naar binnen gaat op het moment dat ze een opwarmbeurt nodig hebben kan dat net teveel zijn voor die kuikens en kunnen ze onderkoeld raken. Want ook de eendenhouder wordt de eerste tijd met wantrouwen bekeken en als ik binnenkom roept Nena de kuikens meteen het water op. Een gemiste opwarmbeurt kan dan heel gemakkelijk slachtoffertjes maken. Hetzelfde geldt ook voor bezoekende kijkers. Die moeten even geduld hebben en mogen pas dichterbij als de opwarmbeurt vanzelf afgelopen is. Want vreemden worden door de Nonnetjes als nog grotere vijanden gezien.
Als de kuikens net opgewarmd zijn is het niet riskant om als eendenhouder kort de ren in te gaan.
Moeder roept alle kuikens dan bij zich en die gaan achter haar zwemmen in gesloten formatie zodat moeder precies tussen vijand en kuikens in zit.
Bezoek mag natuurlijk nooit naar binnen want die veroorzaken paniek, wegduikende kuikens en gestreste moedereend. Dat moet je altijd vermijden.
Na ongeveer een week zijn de kuikens al te groot om onder moeder te zitten. En blijkbaar hebben ze dan ook geen warmtebron meer nodig. Dat is ongeveer een week eerder dan bij andere eenden. Waarschijnlijk vanwege het feit dat ze in de vrije natuur in barre streken broeden (Siberië bijvoorbeeld) zijn ze veel harder dan gewone eendenkuikens.
De kuikens zijn na zo'n 4 weken al helemaal klaar eigenlijk. Alleen de vleugels moeten nog ontwikkelen. En opvallend genoeg laat Moeder dan de slagpennen vallen voor de zomerrui. Voor mij een teken dat ze eigenlijk haar taak als volbracht ziet.
Van dat moment aan zijn de kuikens nauwelijks meer te onderscheiden van Moeder en ze gedragen zich ook eigenlijk al helemaal als zelfstandige eenden. Ze zitten niet meer dicht bij elkaar en krijgen een wat individueler levensritme.
Belangrijk!!: Zo gauw de eigenlijke Broed begint moet het mannetje weg bij het vrouwtje. Twee vijvers zijn dus nodig. Het vrouwtje zal anders het mannetje najagen tot hij er bij neervalt of verdrinkt.
Dat begint op het moment dat zij gaat leggen en wordt erger naarmate zij serieuzer met het nest bezig gaat.
Het mannetje kan ook niet bij de opgegroeide kuikens gelaten worden (misschien wel als ze allemaal tegelijk naar een andere vijver verhuizen maar dat kon ik niet testen) want zo gauw de kuikens groot genoeg zijn zullen zij als groep de man als indringer opjagen tot de dood er op volgt.
De concurrentiestrijd bij Nonnetjes is blijkbaar meedogenloos.