Samenvatting casus door Grazia Visser, postcode: 1121 GR privé / 1052 ER praktijk

e-mail: graziavisser@chello.nl of grazia@fysiowesterpark.nl

v leeftijd: 44 jaar, getrouwd, 2 kinderen van 11 en 16 jaar, werkt in horeca 1 dag per week. 11 keren adem- en ontspanningstherapie tussen 21 juli en 13 oktober 2008 (12 weken)	Ze is verwezen door haar huisarts. Ze is verder verwezen naar de psycholoog voor cognitieve gedragstherapie.
klachten/probleemstelling	effect
1 Hart overslaan, hartkloppingen,	verdwenen
2 drukkend gevoel in keel, opgeblazen/spanning/drukkend gevoel op borst /maagstreek	verdwenen
3 ze slaapt nu 3 weken bijna niet, rusteloos, angst voor maag/ hart/ om slecht te slapen	verdwenen
4 gevoel soms te weinig in te ademen/ oppervlakkig te ademen/ lucht tekort	sterk verbeterd
5. ze voelt zich stijf staan van de stress/ zeer gespannen.	verdwenen, soms nog wat gespannen.
6. ze is snel in tranen/ huilbuien.	verdwenen
Nijmeegse vragenlijst: 21. zeer vaak gespannenheid en een opgeblazen gevoel in de buik, vaak niet voldoende diep kunnen doorademen en een angstig gevoel, soms duizeligheid, koude handen en voeten en bonzen van het hart, zelden een waas voor de ogen.	NVL: 6. soms gespannenheid, niet diep kunnen doorademen en koude handen en voeten.
1. diagnose Verwijzing ivm hartkloppingen, hyperemotioneel, hyperventilatie / angststoornis. Klachten sinds 3 maanden, geleidelijk aan steeds erger geworden. Medicatiegebruik: oxazepam, betablokkers., antidepressiva.	2. beperkende voorwaarden: Ze slaapt heel slecht. Ze is elke avond bang dat ze slecht zal slapen. Ze heeft in het verleden angstklachten (angst om flauw te vallen, bloosangst, apneu) gehad, waarvoor ze 5 jaar therapie heeft gehad. De laatste 10 jaar gingen goed. Door het slecht/niet slapen is ze uitgeput. Dit is verbeterd doordat ze naast AOT ook cognitieve gedragstherapie.heeft gehad
Ingang: instructies De volgende oefeningen doet ze thuis met effect: Hoorbaar uitademen, waarna ze zich rustiger, meer ontspannen voelt en bewuster van vermoeidheid of van spanning. Aandacht onderkant , waarna ze zich zwaarder en rustiger voelt. Ruglig spannen-ontspannen van de grote spiergroepen: rustiger , meer ontspannen. Buiklig onderbenen op: ruimere ademhaling naar onderrug, buik,bekken,billen toe Hoofdrollen: zwaardere armen en benen, rustiger, vrolijker. Gezichtsuitdrukking: enorme bewustwording van spanning-ontspanning in lijf, leeg in het hoofd/opgeruimd. Ruglig armen zijwaarts: ruimere ademhaling in de borst. Zit links-rechts: staat makkelijker rechtop, adembeweging in buik meer bewust.	handgrepen Handgreep ruglig: wervelkolom schommelen, respons: de buikademhaling is duidelijk aanwezig,de borstademhaling is even sterker na het wervelkolom schommelen, ze ervaart een vrijer gevoel rond de maagstreek, de ademhaling voelt vrijer, de benen voelen sterker/duidelijker. Handgreep ruglig voeten schommelen: ze wordt er onrustiger door, krijgt dromen en gedachten en moet huilen. Ze ervaart het niet als prettig en we stoppen de handgreep. Handgreep buiklig onderrug voelen, respons: de adembeweging is voor haar duidelijker voelbaar in de onderrug, bekken/billen, flanken, bovenrug.
Processen Lichaamsbewustwording Ze is veel meer bewust van spanning in haar lichaam en van de verschillende plekken in haar lichaam waar ze de spanning voelt. Ze is zich ook meer bewust van de invloed van haar omgeving op haarzelf en van haar gedachten op zichzelf en kan kiezen om er anders mee om te gaan (bijv.geen enge film kijken voor het slapen gaan). Ze benoemd vaak de eye-opener dat zo'n kleine oefeningen als ogen li-re of gezichtsuitdrukking zo'n groot effect heeft op de spanning en ook op de ontspanning in haar hele lichaam. Ze is zich veel meer bewust van hoe spanning door haar hele lichaam doorwerkt en van invloed is op de ademhaling en op haar stemming en gedachten. spanningsvermindering Ze merkt het snel als de spanning toeneemt en kan dan bewust ontspannen. Ze voelt zich de laatste weken weer ontspannen, vrolijk en rustig. De spanning is duidelijk afgenomen. Ze heeft deze weken goed geslapen en neemt elke dag de tijd om te ontspannen oa dmv oefeningen. aandachtsverschuiving Ze voelt zich rustiger en leeg/opgeruimd in haar hoofd. Na oefeningen voelt ze zich zwaarder, rustiger, soms meer moe, grotere voeten, soms helderder in het hoofd. cognitieve herstructurering Oiv cognitieve gedragstherapie lijkt het dat ze de angst voor het niet kunnen slapen heeft kunnen doorbreken. Ze besefte al tijdens de AOT dat ze haar slaapprobleem zelf in stand hield door de angst om slecht te slapen. Ze is daar nu nog meer van doordrongen en ziet de absurditeit ervan in en sliep de laatste weken meestal goed. Ze ervaart een vrijere ademhaling niet alleen meer als de ademhaling zich verruimt naar de buik en het bekken toe (wat haar idee was), maar ook als de adembeweging in de borst zich verruimt.	herstel van evenwicht Ze heeft de laatste weken beter en meestal zelfs goed geslapen, zonder medicatie, wel met invloed van cognitieve gedragstherapie. Ze voelt zich vrolijk en rustig, opgeruimd in haar hoofd. Ze werkt weer volledig 1 dag per week. Ze brengt haar zoon weer 2x per week fietsend naar voetbal. Het is voor haar een intensieve lichamelijke activiteit. Het lukt goed. Ze heeft geen huilbuien meer gehad de laatste dagen. Ze voelt zich weer helemaal normaal. functioneel ademen Haar ademhaling voelt ruimer. Het drukkende/opgeblazen gevoel in maagstreek heeft ze sinds 3 week niet meer ervaren. Het gevoel lucht tekort te hebben, heeft ze niet meer. Bij oefeningen ervaart ze ruimere ademhaling naar buik/onderrug/bekken of in de borst. functioneel bewegen Ze ervaart na enkele oefeningen makkelijker rechtop te staan en voelt zich meer geaard/gegrond.
Conclusie: Hartkloppingen, drukkend gevoel in keel, opgeblazen/spanning/drukkend gevoel op borst /maagstreek, gevoel soms te weinig in te ademen/ oppervlakkig te ademen, lucht tekort, stijf staan van de stress/ zeer gespannen, snel in tranen/ huilbuien lijken volledig het gevolg van overspanning. De slapeloosheid, rusteloosheid zijn denk ik deels veroorzaakt door spanning, maar versterkt door angst voor het niet kunnen slapen en de angst voor hart en maagziektes. De cognitieve gedragstherapie lijkt een doorbraak te hebben gebracht in haar angst om niet te kunnen slapen/ weer slecht te slapen, waardoor ze nu goed slaapt. Tijdens de adem-ontspanningstherapie zag ze wel in dat de fixatie en angst voor het niet kunnen slapen het slaapprobleem in stand hield. De adviezen van vast rustritme, lichamelijke inspanning aan het eind van de middag, 's nachts vooral te ontspannen en ontspanningsoefeningen te doen verbeterden het slapen wel, maar niet voldoende. Nu ze weer goed slaapt, voelt en beseft ze dat het haar goed doet om 's middags even te rusten en ontspanningsoefeningen te doen. Dat doet ze dagelijks. Haar ervaring is dat de combinatie AOT en cognitieve gedragstherapie essentieel voor haar was. Het vult elkaar goed aan. Ze functioneert weer volledig, zowel in haar gezin, als op haar werk. Ook schildert ze weer. Haar creativiteit en levenslust zijn weer terug.	niveau van overspanning: in balans, verstoord, sterk verstoord Het niveau van overspanning was in het begin 2 = verstoord (8 van de 10 oefeningen/handgrepen 3+ en 3 van de 6 oefeningen 5+). Aan het eind is het niveau van overspanning 1 = in balans( bijna alle oefeningen/handgrepen 3+ en oefeningen 5+).