Samenvatting casus door Margo Muijselaar, e-mail: benenmargomuijselaar@hetnet.nl

Man, 44 jaar, getrouwd,

2 kinderen, in WAO sinds 2002

10 behandelingen adem- en ontspanningstherapie van 17 april t/m 14 september

setting/medebehandeling/verwijzing

Vanwege het resultaat van twee behandelingen is hij verwezen door de

huisarts naar de fysiotherapeut voor begeleiding en behandeling bij chronische vermoeidheid

klachten/probleemstelling

effect

1. Extreme vermoeidheid

Verbeterd

2. Spier- en gewrichtspijn

Sterk verbeterd

3. Concentratie-en geheugenproblemen

Onveranderd

4. Spraakproblemen

Sterk verbeterd

5. Hoofdpijn/ migraine

Sterk verbeterd

6. Hoge bloeddruk

Verbeterd

7. Kortademigheid

Sterk verbeterd

Nijmeegse HVS lijst: 37 :

Halverwege behandeling 30, einde behandeling 19

1. diagnose

Coeliakie.

Beginnende artrose linker heup.

Chronische vermoeidheid.

Concentratie- en geheugenstoornissen, waarvoor een diagnostisch onderzoek loopt.

2. beperkende voorwaarden, somatisch: Bij aanvang leken de maag-, en darmklachten als gevolg van de coeliakie en de confrontatie met zijn beperkingen door herkeuring en diverse medische onderzoeken beperkende voorwaarden.

Aan het einde van de behandelserie leek het bovengenoemde niet meer van invloed.

De concentratie- en geheugenproblemen beperken hem bij het onthouden van de oefeningen en mogelijk ook bij het besef te oefenen op momenten dat hij al betrekkelijk rustig is. De bloeddruk is vanaf de negende sessie verlaagd door andere medicatie. Mogelijk hebben de medicijnen carnitene en thyrax duotab een traag effect, waardoor vermindering van de vermoeidheid deels hieraan toegeschreven kan worden.

Ingang: instructies

Ruglig, aandacht onderkant:

Meer ontspannen, lomer, rustiger, zwaarder, minder gedachten, sneller inslapen en vaster slapen. Bewuster van spanning, waardoor hij deze makkelijker kan loslaten. Aandacht meer gericht op lichaam dan op klachten. Doet deze oefening op bed ’s avonds of ’s nachts.

Zit/stand, aandacht lichaam:

Variant op bovenbeschreven instructie welke hij gebruikt wanneer liggen niet mogelijk is. Doet deze oefening meerdere malen per dag, m.n. bij klachten. De pijn, spanning, vermoeidheid nemen hierdoor af.

Hoorbaar ademen: uitademen:

Ruimer gevoel in hoofd/borst/buik, dieper en langzamer ademen en zich rustiger voelen. Oefent hij een paar keer per dag wanneer zijn hoofd onrustig voelt of wanneer hij of zijn partner merkt dat hij kortademig is. Hij past deze instructie ook tijdens wandelen en fietsen toe, waardoor beide activiteiten makkelijker kunnen worden uitgevoerd.

Bewust worden ademhaling:

Hij heeft gemerkt dat alleen al het letten op de ademhaling hem ervaringen geeft zoals beschreven bij hoorbaar uitademen. Hij doet deze instructie ook vaak op bed voor het slapen gaan.

handgrepen

Tweetal, zit lendenadem: Waarbij hij tijdens de handgreep meer ruimte in de borstkas ervaart en het gevoel heeft meer lucht te hebben. Na afloop voelt hij geen verandering met voor de handgreep.

Tweetal, rug, voeten trekken/duwen:

Geeft aan meer lucht te krijgen, wat hij voelt in borst, armen en hoofd, zowel tijdens als na de handgreep.

Voelt zich heel slap, waarbij het hem opvalt dat zo slap zijn hem minder energie kost.

Heeft minder gedachten.

Voelt de bank minder drukkend aan.

Processen

Spanningsvermindering: Door de instructies heeft hij weer ervaren hoe het is om rustiger, losser, minder verkrampt te zijn. Hij is minder lijzig gaan praten. Zijn lichaam voelt minder pijnlijk.

Lichaamsbewustwording: Hij is zich bewuster geworden van het verschil tussen spanning en ontspanning, waardoor hij nu beter in staat is te ontspannen. Hij is zich bewuster hoe het lichaam aanvoelt i.p.v. alleen de klachten te ervaren.

Herstel van evenwicht: Hij voelt zich minder moe, actiever. De terugslagen worden minder extreem.

Hij heeft weer het gevoel te kunnen herstellen na activiteiten. Hij neemt meer deel aan het gezinsleven en heeft soms het gevoel weer ooit te zullen werken.

Aandachtverschuiving:

Door te oefenen voelt zijn hoofd ruimer, heeft hij minder gedachten. Hij kan zich makkelijker iets herinneren en woorden vinden tijdens het praten. Hij is zich bewuster geworden van zijn omgeving en de dingen die hij doet.

Functioneel ademen:

Doordat hij zich bewuster is geworden van zijn ademhaling, is hij nu in staat deze te beïnvloeden. Door te oefenen wordt het ademen regelmatiger, rustiger en dieper.

Cognitieve herstructurering:

Hij ontdekt dat hij zijn klachten (vermoeidheid, spanning, pijn) d.m.v. ontspanningsinstructies zelf kan reguleren. Hij merkt dat hij minder vermoeid wordt, wanneer hij pauzes plant.

Conclusie:

Gezien de zinvolle veranderingen die zijn ontstaan lijken de spier- en gewrichtspijn, spraakproblemen, hoofdpijn/migraine, kortademigheid grotendeels het gevolg van "gewone" overspanning.

De vermoeidheid en de hoge bloeddruk zijn verbeterd, maar deze verbetering kan mogelijk mede toegeschreven worden aan het gebruik van medicatie.

De concentratie- en geheugenproblemen zijn niet veranderd door de behandeling. Uit onderzoek zal blijken of er beperkende voorwaarden zijn voor het herstel van deze klachten.

niveau van overspanning: In balans: de meeste oefeningen lukken.

Enkele instructies worden thuis regelmatig geoefend, m.n. bij beginnende klachten. Het komt niet in hem op te oefenen voordat de klachten beginnen.