Samenvatting Casus door Judith Luimes, postcode: 7204 CH e-mail: j.luimes@kastanjehof.nl

Vrouw, leeftijd: 51, weduwe, kinderloos . 7 keren adem- en ontspanningstherapie. 1 keer follow-up na 2 m aanden.		Setting: revalidatiecentrum. Medebehandeling in behandelteam, overige behandelaars: fysiotherapeut, maatschappelijk werker, psycholoog.
Klachten/probleemstelling	Effect na 7 keer		Effect na follow-up
1 snel moe	Verbeterd		Sterk verbeterd
2 weinig energie	Verbeterd		Sterk verbeterd
3 slecht slapen	Sterk verbeterd		Verdwenen
4 angst om controle te verliezen	Verdwenen		Verdwenen
5 lage rugklachten	Verdwenen		Verdwenen
6 concentratieproblemen	Sterk verbeterd		Sterk verbeterd
HVS: 14	HVS: 19		HVS: 11
1. diagnose CVA in rechter hemisfeer, één jaar voor aanvang behandeling.		2. beperkende voorwaarden: Zorg rondom financiële toekomst, beroep dat op haar gedaan wordt vanuit haar omgeving, perfectionistisch, hoge arbeidsmoraal, cognitieve veranderingen na CVA (mn aandachtsproblemen), alleen zijn na overlijden echtgenoot. Moeizame werkhervatting, in eerste instantie omdat ze het zelf niet aankon en, onder druk van haar werkgever, over haar grenzen was gegaan, later doordat de werkgever beperkte mogelijkheden voor haar had. Thuiszorg nodig om het huishouden te kunnen doen naast het werk, de algehele belastbaarheid was onvoldoende om de dagelijkse dingen te kunnen doen.
Ingang: instructies Ruglig, contactpunten voelen. Oefent dit dagelijks voor het slapen gaan. Effect: Wordt rustiger in het hoofd en merkt dat de ademhaling minder snel gaat en ook te voelen is in haar buik en onderrug. Hierna valt ze vaak wel in slaap. Ruglig, ademhaling volgen Oefent dit dagelijks voor het slapen gaan. Effect: Wordt rustiger van in haar hoofd en merkt dat de ademhaling minder snel gaat en ook te voelen is in haar buik en onderrug. Hierna valt ze vaak wel in slaap. Voelt zich rustiger worden, luchtiger, slap en toch sterk. Bij staan voelen de benen zwaar, veel druk op de voetzolen, de schouders voelen los en gemakkelijk en ze ervaart dat bij de inademing haar romp van boven tot onder gevuld wordt. Vooral de holling in de onderrug is nadrukkelijker aanwezig. Zit, ademhaling volgen Oefent dit zittend in een gemakkelijke fauteuil wanneer ze de behoefte daartoe voelt. Gemiddeld is dit 1x per 2 dagen. Effect: De ademhaling wordt rustiger en beter verdeeld. Ze wordt zich heel bewust wordt van de verschuiving van druk van haar onderrug tegen de zitting van de stoel. Haar hoofd wordt hier rustiger van en ze voelt zich zwaarder worden. Zijlig, ademhaling volgen Ze oefent dit liggend op bed, ongeveer 2x per week voor het gaan slapen. Effect: Ze voelt duidelijk een verlengen en verkorten van de romp. Ze voelt zich gemakkelijk en gedragen. Voelt zich één met de ondergrond en ligt verrassend makkelijk. Voelt zich zekerder.		Handgrepen Zit, lende-adem Effect: Zit stiller, handen voelen losser. Gedachten zijn stiller. Voelt zich zwaar en wil eigenlijk niet opstaan. Voelt zich moe. Heeft jeuk in haar kuiten. Stemming is emotioneel, wat verdrietig. Voelt zich eenzaam, maar voelt zich rustig bij deze emoties, wat onwennig is. Ruglig, hoofd houden Effect: Heeft wonderlijk losse schouders, voelt zich ondersteund, heerlijk om aangeraakt te worden, heeft zich heel lang geleden voor het laatst zo gevoeld. Alsof er ruimte is voor haar, zonder dat ze er iets tegenover moet zetten. Dit maakt haar verstilt en emotioneel. Herkent het gevoel van een rouwverwerkingsgroep waar ze een aantal jaren geleden geweest is. Voelt zich verloren, maar het mag er zijn. Zijlig, thoraxrol Effect: Voelt duidelijk een verlengen en verkorten van de romp tussen mijn handen. Ook het voelen van de 3-dimensionele kant van deze beweging is mogelijk. Ze voelt zich gemakkelijk en gedragen. Voelt zich één met de ondergrond en ligt verrassend makkelijk. Bij staan valt op dat de bovenrug en borst meedoen met de adembeweging. De schouders voelen zeer los en het hoofd staat gemakkelijk. Er is geen spanning voelbaar in dit gebied. Petra voelt zich zeker en open. Haar houding is ook open.
Processen 1. aandachtsverschuiving Aandacht is niet meer alleen gericht op taak en buitenwereld, maar ook op eigen lichaam en eigen behoeftes. Ze noemt zelf “Ik mag er zijn” en “Ik ben meer in het nu”. Ook: meer aandacht bij de voeten en het steunvlak (functioneel bewegen) waardoor het hoofd rustiger wordt. Vanuit het toelaten van de ervaringswereld is het mogelijk gebleken dat ook andere processen optraden. Wat belangrijk is geweest, is dat de aandacht bij het hier en nu en het ervaren daarvan kwam. 2. herstel van evenwicht Trillerige benen en emotioneel onzeker en wiebelig. Tintelingen in de vingers worden op HVS aangegeven. Ook: meer aandacht bij de voeten en het steunvlak (functioneel bewegen) waardoor het hoofd rustiger werd. Er is ruimte gekomen voor rouwverwerking. Daarnaast is ze zich bewuster geworden van haar eigen fysieke en emotionele grenzen en hanteert deze beter.		3. Lichaamsbewustwording. Is zich bewuster geworden van lichamelijke waarnemingen, voelt gedetailleerd. Wordt gereflecteerd in de HVS-scores en ook benoemt door Petra zelf. Dit is gegroeid gedurende de contacten. Herkent signalen van haar lichaam eerder, ook subtielere signalen, kan deze duiden en schrikt er niet meer van. Handelt naar wat ze voelt, waardoor het hanteren van grenzen verbetert is. 4. cognitieve herstructurering Is anders gaan denken over rust en ontspanning. Vindt niet meer dat ze ten allen tijde voor anderen klaar moet staan, maar kan ook tijd voor zichzelf nemen. Er heeft zelfacceptatie plaatsgevonden, het verdriet over het overlijden van haar man mag er zijn. Het is voor haar niet meer mogelijk/nodig om zich onecht vrolijk voor te doen. Ze is zichzelf gaan toestaan om écht te zijn. Ze is zich bewuster geworden dat ze moet handelen naar waar haar grenzen liggen. 5. functioneel ademen Ademhaling verloopt vloeiender, minder hoog. Het adembereik neemt toe. Hierdoor wordt een meer functionele beweging gefaciliteerd.
Conclusie: De klachten waren in hoge mate gevolg van overspanning. Interne zelfregulatie is toegenomen t.o.v. beperkende voorwaarden, waardoor het algeheel functioneren is vergroot. De behandeling bij de overige disciplines werd gefaciliteerd. Mw. kan beter omgaan met de bestaande beperkende voorwaarden. Belastbaarheid is toegenomen, waardoor werkhervatting mogelijk is en de thuiszorg gestopt kan worden.		niveau van overspanning: in balans