Samenvatting casus door Ria de Jeu, postcode 6836 EP e-mail: cesardejeu@planet.nl

Vrouw van 39 jaar, 2 kinderen, getrouwd, 20 uur administratief werk, 8 keren adem- en ontspanningstherapie, in zes maanden	particuliere praktijk, geen andere behandelaars
klachten/probleemstelling	effect
1 gespannenheid, rusteloos, angstig	Sterk verbeterd
2 hoge gespannen ademhaling, benauwdheid en druk op de borst	Sterk verbeterd (ademspanning is nu een “interne alarmbel” en is te regelen )
3 tintelingen	Verdwenen
4 angst voor hartaanval, kinderen alleen te laten	Niet meer aanwezig
Nijmeegse Vragenlijst: 34	10
1. diagnose huisarts verwees: spanningsklachten en hyperventilatie. Gaf medicamenteuze ondersteuning oxazepam, “zo nodig”	2. beperkende voorwaarden: Psychisch: emotioneel ervaren plotseling, recent overlijden schoonvader door hartaanval. Dit brengt zij niet meer in verband met haar klachten, heeft geen invloed meer. Sociaal : werkdruk en privé was bij aanvang van proefbehandeling moeilijk te combineren. Dit is verdwenen doordat zij beter haar grenzen aangeeft nu, en overspanning sterk gereduceerd en beheersbaar is geworden.
Ingang: instructies *ruglig , aandacht onderkant + adem volgen, en voeten optrekken Deze instructies werden in variaties altijd gedaan voor het slapen gaan, met effect van rustiger/ontspannen slapen, uitgerust ontwaken. * zit, voeten drukken, voornamelijk op werk zijn invloed, m.n. gaf het effect om rustiger te blijven bij het aangeven van haar grenzen op werk. Door het ervaren van overspanning en deze te kunnen reduceren, werd ook ademhaling minder gespannen, met effect het aangeven van grenzen haar makkelijker afging. *Staande Na oefenen gedurende proefbehandeling altijd navoelen in stand. Het effect, zwaarder in benen, rustiger adembeweging ,makkelijker recht op staan, werd in dagelijks leven meermaals opgeroepen bij momenten van staan. Door even aandacht bij zichzelf te brengen “hoe sta ik”,	Handgrepen: geen
Processen Aandachtsverschuiving Door instructies en de toepassing daarvan in dagelijkse leven, werd zij zich bewust van het eigen voelen. Zij stond verbaasd dat kleine spanningen leiden tot een groot effect op het ademen en de onrust hiermede vergroot werd in lichaam. Zij noemde het de “interne alarmbel. Cognitieve herstructurering Spanningen werden niet meer in verband gebracht met mogelijk hartfalen. Ook kon ze in verloop van therapie de kinderen zonder angst alleen laten. Spanningsvermindering Na oefenen, voelde zij zich zwaarder, duidelijker en meer contact met de onderlaag, Zowel in lig, zit en staande houdingen. Door in dagelijkse leven momenten in te passen van oproepen van “deze ervaringen “ nam de “over”spanning af in lichaam.	Functioneler ademen. Zij voelde eerder spanningstoename, en het effect hiervan op ademen (direct “omhoog trok”). Spanningstoename kon nu door verkregen vaardigheden aangepakt worden, met effect op adem: “ruimer, vrijer, rustiger”. Herstel van evenwicht Door het oefenen van de instructies voor het slapen gaan, konden de spanningen losgelaten worden. Ze sliep hierop beter, werd ’s-nachts niet meer onrustig wakker. Zij kon privé en werk makkelijker combineren door duidelijk maar vooral ook rustig haar grenzen op werkvloer aan te geven. Lichaamsbewustwording Vanaf begin kon zij goed benoemen wat ze voelde. Gedurende therapie leerde zij dat kleine spanningen leiden tot groot effect op de adem. Ze bracht ze in verband met hartfalen en dat leverde veel spanning en onrust. Gedurende therapie leerde zij het effect van kleine spanningen te reduceren, ze voelde zich ruimer, vrijer rustiger.
Conclusie: Klachten waren in hoge mate te wijten aan overspanning en reageerden goed op de toename van interne zelfregulatie. De beperkende voorwaarden zijn gedurende de behandeling opgeheven: ze gaat reëler om met de werkdruk en brengt spanningen niet meer in verband met hartproblemen, zoals de schok van het emotioneel ervaren van plotseling overlijden (door hartaanval) van schoonvader had gedaan.	niveau van overspanning: Bij aanvang van de behandeling verstoord, een paar instructies lukten goed. Later lukten vrijwel alle instructies: overspanning in balans.